اپیدمیولوژی بالینی بیماری های بثوری دکتر سید منصور رضوی

در بررسی سوابق،به نکات زیر توجه می کنیم: سابقه ی ابتلا: سرخک –آبله مرغان و... سابقه ی تماس: بعضی مسری،بعضی... سابقه ی مسافرت: مواردImported سابقه ی مصرف دارو: ترکیبات پنیسیلین و... عوامل مساعد کننده ی افت ایمنی: زونا و... سابقه ی واکسیناسیون: سرخک و... سابقه ی آلرژی:بیماری سرم –درماتیت ها و... بررسی نوع ضایعه و علایم همراه.

انواع ضایعات پوستی

ماکول ( اکیموز )

بثورات ماکولوپاپولر

پاپول

بثورات ماکولوپاپولر با توزیع محیطی بثورات ماکولوپاپولر با توزیع مرکزی

وزیکول

پوستول

بول (طاول)

ندول (اریتم ندولار)

اولسر نکروتیک

گانگرن (پدیده ی رینود)

اکسفولیاسیون یا پوسته ریزی

واسکولیت

کهیر

توزیع محیطی بثورات جلدی

انواع ضایعات در بیماری های مختلف

ضایعات ماکولوپاپولر: ضایعات وزیکولر: بیش از 60 نوع،بیماری بثوری داریم. سرخک – سرخجه – بیماری پنجم – روزئولا اینفانتیل – دارویی – تیفوس اپیدمیک – لپتوسپیروز – تیفوس آندمیک – حصبه – اریتم مهاجر – اریتم مارژیناتوم – و بیماری استیل ضایعات وزیکولر: آبله مرغان – زونا - ریکتزیال پاکس – و اکتیما گانگرنوزوم - هرپس.

مخملک – سندروم کاوازاکی – سیفیلیس TSS - SSSS ضایعات پوسته ریزی دهنده: مخملک – سندروم کاوازاکی – سیفیلیس TSS - SSSS ضایعات کهیری: آلرژی – بیماری سرم – لوپوس اریتماتو سیستمیک سندروم شوگرن – هپاتیت – کوکساکی آ

ضایعات پورپوریک : ضایعات ندولر: اکوی 9 – مننگوکوکسمی حاد و مزمن DIC - گنوکوکسمی منتشر(DGI) عفونت های ویروسی. ضایعات ندولر: مولوسکوم کونتاژیوزوم – اریتم نودوزوم.

بیماری های بثوری واگیردار اپیدمیولوژی بالینی بیماری های بثوری واگیردار

سرخک Measles

تعریف: سرخک،یک بیماری بثوری حاد – به شدت مسری – خوشبختانه قابل ریشه کنی (واکسن).

کسالت – سرفه –آبریزش بینی اشکریزش – تب 40< درجه. علایم و نشانه ها: کسالت – سرفه –آبریزش بینی اشکریزش – تب 40< درجه. پرودرومال درست قبل از راش بروز – در محاذات دندان کرسی دوم – کاراکتریستیک. تاش کوپلیک از رستنگاه مو و پشت گوش شروع ،بعد به تنه و کف دست و پا – اریتماتو و ماکولوپاپولر – از روز 4 از همان جا که شروع،ناپدید-بعد پوست قهوه ای رنگ باقی. بثورات جلدی لنفادنوپاتی – اسپلنومگالی – اسهال و استفراغ شایع. سایر علایم

شروع از رستنگاه مو پشت گوش و صورت حال بد کاتار – اشک ریزش بثورات ماکولوپاپولر مسی رنگ شروع از رستنگاه مو پشت گوش و صورت

انتشار بثورات به تنه و کف دست و پا.

تاش کوپلیک

سیر بیماری: تب روز پنجم قطع می شود. 10 روز طول می کشد.

سن جنس فصل مخزن 10 تا 14 روز. کمون یکسان. معمولا زمستان و بهار. انسان. اپیدمیولوژی: 10 تا 14 روز. کمون بیشتر در کودکان پیش دبستانی.در ایران بالا رفته. سن یکسان. جنس معمولا زمستان و بهار. فصل انسان. مخزن تنفس. راه اصلی انتقال از 2 روز تا 4 روز پس از بروز بثورات جلدی. دوره واگیری کودکان زیر 2 سال – سالمندان – نقص ایمنی سلولی. ابتلای خطیر

عوارض: لارنژیت – کروپ – برونشیت – اتیت – پنمونی ویروسی یا باکتریال – سینوزیت – کوما – تشنج – آنسفالیت سرخکی – SSPE – گاستروآنتریت – هپاتیت – آپاندیسیت – ایلئوکولیت – آدنیت مزانتریک – میوکاردیت – گلومرولونفریت – پورپورای ترومبوسیتوپنیک – تشدید سل – و ...

در اختلالات شدید ایمنی ممنوع. پیشگیری: واکسن: MMR به همه ی کودکان 12 تا 15 ماهه اولین دوز و در کودکان 4 تا 12 ساله دوز دوم. در اختلالات شدید ایمنی ممنوع.

خوشبختانه در حال حاضر سرخک در کشور در مرحله ی حذف قرار دارد. وضعیت فعلی ایران: از سال 1345 برنامه های مقابله با سرخک در ایران شروع شد. بروز این بیماری از 346 در صد هزار،به 10 در صد هزاردر سال 1370 رسیده. خوشبختانه در حال حاضر سرخک در کشور در مرحله ی حذف قرار دارد.

سرخجه Rubella

تعریف: یک عفونت حاد نسبتا خوشخیم – در کودکان و بزرگسالان – با راش،تب،و لنفادنوپاتی مشخص – در صد بالایی بدون نشانه – و در بزرگسالان آرتریت – و اهمیتش به خاطر عفونت های جنینی (سرخجه ی مادرزادی)است.

دانه های خونریزی در کام(فورش هایمر) لنفادنوپاتی به ویژه پشت گوش علایم بالینی: تب کسالت بی اشتهایی آبریزش ملایم از بینی کونژونکتیویت خفیف بثورات ماکولوپاپولر دانه های خونریزی در کام(فورش هایمر) لنفادنوپاتی به ویژه پشت گوش اسپلنومگالی

حال عمومی نسبتا خوب – کاتار خفیف – بثورات ماکولوپاپولرصورت.

بثورات ماکولوپاپولر تنه.

لنفادنوپاتی پشت گوشی

معمولا بیماری خوشخیم است و ظرف مدت 3 تا 5 روز خوب می شود. سیر بیماری: معمولا بیماری خوشخیم است و ظرف مدت 3 تا 5 روز خوب می شود. در 3 ماهه ی اول،50% و در 3 ماهه ی دوم،35%موارد حساس تماس یافته مبتلا می شوند.

ندرتا: آرتریت خونریزی آنسفالیت – و هپاتیت. عوارض ندرتا: آرتریت تقریبا فقط در زنان – معمولا انگشتان دست،مچ و زانو – بعد از چند هفته خوب. خونریزی به علت کاهش پلاکت ها (از هر 3000 نفر یک نفر). آنسفالیت – و هپاتیت.

بیشتر در کودکان سنین مدرسه. سن یکسان – در زنان باردار خطرناک. جنس اپیدمیولوژی: حدود 18 روز. کمون بیشتر در کودکان سنین مدرسه. سن یکسان – در زنان باردار خطرناک. جنس بیشتر در بهار. فصل انسان. مخزن تنفس. راه اصلی انتقال نامشخص زیرا:عفونت بی علامت شایع – عفونت مجدد رایج – و در نوزادان،حتی تا 2 سال ویروس از تنفس و ادرار دفع. دوره واگیری هم سرخجه ی علامت دار،هم بدون علامت مسری است. سرخجه مسری

سرخجه ی مادرزادی

کاتاراکت کری بیماری قلبی L.B.W زردی هپاتواسپلنومگالی اختلالات تکاملی علایم بالینی: کاتاراکت کری بیماری قلبی L.B.W زردی هپاتواسپلنومگالی اختلالات تکاملی عقب ماندگی ذهنی اختلالات رفتاری دیابت قندی

دو آزمایش الایزا به فاصله ی دو هفته تشخیص: دو آزمایش الایزا به فاصله ی دو هفته افزایش 4 برابر تیترIGG افزایش 4 برابر تیترIGM مزمن یا فاز نقاهت حـــاد

واکسن MMR(زنده ی ضعیف شده) پیشگیری: واکسن MMR(زنده ی ضعیف شده) دوز اول: 12 تا 15 ماهگی. دوز دوم: 4 تا 12 سالگی. توصیه برای کارکنان بیمارستان – در زنان باردار ممنوع – واکسینه ها تا 3 ماه بار دار نشوند – واکسینه ها مسری نیستند – احتمال بروز آرتریت.

آبله مرغان Chicken Pox

تعریف: آبله مرغان یک بیماری ویروسی حاد معمولا خوشخیم وبه شدت مسری است که به علت ویروس ”واریسلا زوستر ” ایجاد می شود.

70 تا 90 در صد. حدود 10 تا 21 روز. کمون همه – 5 تا 9 سال بیشتر. سن اپیدمیولوژی: حدود 10 تا 21 روز. کمون همه – 5 تا 9 سال بیشتر. سن یکسان جنس بیشتر درزمستان و بهار. فصل انسان. مخزن تنفس. راه اصلی انتقال 7روز یا تا خشک شدن بثورات جلدی یا از 48 ساعت قبل از بثورات ،تا 5 روز پس ازآن. دوره واگیری 70 تا 90 در صد. حمله ثانویه

از چند تا - تا 2000 تادر صورت،تنه و مخاطات علایم بالینی: ماکول پاپول وزیکول پوستول کروت کسالت کاتار تب خفیف بثورات جلدی خارش از چند تا - تا 2000 تادر صورت،تنه و مخاطات

فرم هموراژیک در بدخیمی ها اشکال بالینی: خفیف منتشر گرفتاری مخاطات پنومونی در بالغین فرم هموراژیک در بدخیمی ها فرم عارضه داده

تب

گرفتاری صورت

گرفتاری تنه

گرفتاری مخاطات

گرفتاری پوست و مخاطات

گرفتاری منتشر

عفونت ثانویه (خاراندن با ناخن کثیف) عوارض: عفونت ثانویه (خاراندن با ناخن کثیف) آتاکسی مخچه ای (21 روز پس از راش - خوشخیم) گاهی مننژیت ویروسی - آنسفالیت - میلیت ترانسورس - گیلن باره - و سندروم ری پنومونی (سرفه - تنگی نفس - تاکی پنه - تب درد های پلورتیک - سیانوز - خلط خونی) خونریزی - هپاتیت - نفریت - اسکار

نوزادان نارس و کمتر از 1 کیلو موارد خطیر!!! تجویز آسپیرین(ری) بدخیمی ها نقص ایمنی بارداری نوزادان نارس و کمتر از 1 کیلو نوزادان مادرانی که از 5 روز قبل از زایمان تا 48 ساعت پس از آن آبله مرغان می کیرند.

گرفتاری بالغین (پنومونی)

فرم هموراژیک

پیشگیری: واکسیناسیون (زنده ضعیف شده). VZIG شستن مکرر دست ها کوتاه کردن ناخن ها استحمام روزانه عدم تجویز آسپیرین تجویز آسیکلوویر در موارد خطیر در 24 ساعت اول

ظرف 72 ساعت اول موارد تجویز VZIG خواهر و برادران حساس بازی زیر یک سقف تا یک ساعت تماس افراد بالغ حساس تماس زنان باردار حساس موارد خطیر دیگر ظرف 72 ساعت اول

استحمام روزانه

زونا Shingles

تعریف زونا یک بیماری ماکولو پاپولو وزیکولو بولوز عصبی پوستی است. زونا یک بیماری ماکولو پاپولو وزیکولو بولوز عصبی پوستی است. در این بیماری ویروس مولد بیماری، در اعصاب نخاعی به صورت خفته باقی می ماند و با بروز: افت ایمنی – یک ضربه – یک عمل جراحی – استرس – افزایش سن –و ... باز فعال شده و از طریق درماتوم مربوطه ،به پوست باز می گردد و ضایعات کاملا یک طرفه ای را ایجاد می نماید.

درد ناحیه ، قبل از بثورات علایم بالینی درد ناحیه ، قبل از بثورات گوش و دندان درد در مسیر عصب تری ژمینال با آپاندیسیت ،کوله سیستیت و ... در مسیر اعصاب شکم با بیماری های کلیوی در مسیر اعصاب پشتی 3-2 روز بعد،در همان درماتوم بثورات ظاهر بثورات ابتدا ماکول و پاپول – بعد وزیکول و بول سندروم رامسی هانت گرفتاری در مسیر عصب تری ژمینال درد گوش – گرفتاری چشم – فلج فاسیال – از بین رفتن چشایی در دو سوم قدامی زبان

زونای طرف چپ تنه که ممکن است ،قبل از بروز بثورات با درد قلبی اشتباه شود.

گرفتاری کاملا یک طرفه – گرفتاری چشم و مخاطات دیگر

ضایعات کاملا یک طرفه – در تمام سنین

سندروم رامسی هانت

پوست تا یک ماه طبیعی می شود. سیر بیماری بثورات ظرف 7 تا 10 روز از بین می روند. پوست تا یک ماه طبیعی می شود.

عفونت میکروبی نورالژی بعد از هرپس میلیت ترانسورس ندرتا مننگوآنسفالیت عوارض عفونت میکروبی نورالژی بعد از هرپس میلیت ترانسورس ندرتا مننگوآنسفالیت خطر مال پراکتیس

حدود 10 تا 21 روز. کمون سن یکسان جنس در تمام فصول فصل انسان. مخزن اپیدمیولوژی: حدود 10 تا 21 روز. کمون در همه ی سنین – بیشتر در دهه ی ششم تا هشتم زندگی سن یکسان جنس در تمام فصول فصل انسان. مخزن معمولا باز فعالی ویروس راه اصلی انتقال تا خشک شدن بثورات جلدی دوره واگیری در کودکان خوشخیم ، در افراد سالمند ناتوان کننده شدت بیماری

درمان ضد ویروسی در موارد شدید پیشگیری عدم دستکاری واکسیناسیون استحمام مکرر درمان ضد ویروسی در موارد شدید معاینه ی چشم پزشکی در ابتلای چشمی تجویز کورتن در سالمندان ،در مراحل اولیه در دیابت – استئوپروز – و فشارخون،یا همراه با ضد ویروس ،یا نه

واکسیناسیون علیه زونا در سالمندان

مخملک Scarlet Fever

خود میکروب،موجب فارنژیت و3 نوع سم آن،موجب اریتم پوستی. تعریف مخملک،یک عفونت ناشی از استرپتوکوک آ بتا همولیتیک است که با فارنژیت و دانه های پوستی در یک زمینه ی سرخ،مثل مخمل مشخص می شود. خود میکروب،موجب فارنژیت و3 نوع سم آن،موجب اریتم پوستی.

فارنژیت (روژ، کریپتیک یا وصله ای). آدنوپاتی علایم بالینی تب لرز گلودرد وبلع دردناک فارنژیت (روژ، کریپتیک یا وصله ای). آدنوپاتی اریتم (بیشتر در تنه،بدون گرفتاری کف دست و پا ). پوست سمباده ای

رنگ پریدگی دور دهان زبان توت فرنگی خطوط پاستیا نشانه ی تورنیکه دنباله ی علایم بالینی... رنگ پریدگی دور دهان زبان توت فرنگی خطوط پاستیا نشانه ی تورنیکه بی حالی و بی اشتهایی

فارنژیت چرکی – زبان سفید

آدنوپاتی گردنی

زبان توت فرنگی

پاستیا ساین

راش ها پس از 6 تا 9 روز فروکش می کنند. سیر بیماری: راش ها پس از 6 تا 9 روز فروکش می کنند. چند روز پس از راش ها ،پوسته ریزی کف دست و پا. ممکن است،بدون درمان موجب تب روماتیسمی شود.

دارد (به علت سموم مختلف). اپیدمیولوژی: 1 تا 4 روز. کمون 5 تا 15 سال – فارنژیت اگزوداتیو،زیر 3 سال کمتر. سن یکسان جنس معمولا در فصول سرد. فصل انسان. مخزن قطرات تنفسی. راه اصلی انتقال بدون علامت – در 20%افراد عادی 50%کودکان دبستانی. حالت ناقلی دارد (به علت سموم مختلف). گرفتاری مجدد

تشخیص سریع و درمان صحیح فارنژیت (برای پیشگیری از عوارض دیررس). درمان ناقلین شناخته شده.

بیماری دست،پا و دهان

تعریف: بیماری دست،پا و دهان،یک بیماری بثوری ناشی از کوکساکی A16 و آنتروویروس71 است که در پشت دست،کف پا،کام نرم،پشت لب و زبان وزیکول هایی ایجاد می شود. این بیماری بسیار مسری است.

اریتم عفونی (بیماری پنجم )

تعریف: اریتم عفونی یا بیماری پنجم،یک بیماری حاد ناشی از پاروویروس B19 است که با تب – بثورات خارش دار تنه و اندام ها – رنگ پریدگی دور دهان و صورت سرخ مشخص می شود. صورت در این بیماری،شبیه صورت سیلی خورده است. بثورات جلدی به هم پیوسته اند ،بطوری که به شکل شبکه ی تور در می آیند. ممکن است،آرتریت نیز ایجاد شود.

صورت سیلی خورده

دور دهان رنگ پریده

بثورات شبکه ای شکل در تنه و اندام ها

روزئولا اینفانتیل یا اگزانتم سوبیتوم

تعریف: روزئولا اینفانتیل،یا اگزانتم سوبیتوم،یک عفونت حاد ویروسی ناشی از هرپس ویروس انسانی HHV6 است که در شیر خواران اتفاق می افتد. با تب شروع می شود و با کاهش تب بثورات ماکولوپاپولر در تنه و اندام ها پدید می آید. بثورات در صورت،کمتر ایجاد می شوند و ظرف 2 روز محو می شوند. این بیماری نه واکسن دارد،نه درمان و خود بخود خوب می شود.

بثورات ،در روزئولا،بیشتر در تنه.

سن فصل کمون پاروویروس B19 عامل مولد راه انتقال 4 تا 6 روز تا سه هفته روزئولا اینفانتیل بیماری پنجم بیماری دست،پا و دهان موضوع هرپس ویروس انسانی HHV6 پاروویروس B19 کوکساکی A16و آنتروویروس 71 عامل مولد سن در شیرخواران (زیر 3 سال) در کودکان 3 تا 12 سال بیشتر در خردسالان تابستان فصل کمون 4 تا 6 روز تا سه هفته یک هفته دوره ی بیماری بزاق – ترشحات ژنیتال راه انتقال

ضایعات تبخالی Herpetic Lesions

ضایعات تبخالی ضایعاتی هستند که توسط ویروس های HSV1 وHSV2ایجاد می شوند و پوست – سطوح مخاطی – سیستم اعصاب مرکزی – و سیستم های احشایی را گرفتار می کنند. تعریف وقتی ویروس به سلول های عصبی حمله می کند،یا آن ها را از بین می برد و یا در آن باقی می ماند و این امر موجب راجعه شدن بیماری می شود.

طیف بالینی بیش از 20 شکل بالینی دارد و بسته به محل درگیری (پوست – مخاط – اعصاب – و احشا)،علایم متفاوت دارد.

گرفتاری پوست تبخال پشت لب شایع ترین شکل به صورت راجعه

ابتلای زاویه ی نازولابیال و گوش گرفتاری پوست ابتلای زاویه ی نازولابیال و گوش

عقربک هرپسی (ضایعه ی وزیکولی انگشت). گرفتاری پوست عقربک هرپسی (ضایعه ی وزیکولی انگشت).

هرپس شدید اولیه ی امپتیژنیزه گرفتاری پوست هرپس شدید اولیه ی امپتیژنیزه

شایع ترین تظاهر عفونت اولیه گرفتاری مخاط ژنژیوواستوماتیت همراه با تب – کسالت – میالژی – فارنژیت – و آدنوپاتی گردنی شایع ترین تظاهر عفونت اولیه

گرفتاری مخاط Herpetic Cheilitis

گرفتاری چشم (شایع ترین علت کوری در آمریکا). گرفتاری مخاط گرفتاری چشم (شایع ترین علت کوری در آمریکا).

گرفتاری صورت و دهان در کسانی که درماتیت اتوپیک دارند. گرفتاری پوستی - مخاطی گرفتاری صورت و دهان در کسانی که درماتیت اتوپیک دارند.

اریتما مالتی فورم(گرفتاری پوست و مخاطات،در همه جای بدن). گرفتاری پوستی - مخاطی اریتما مالتی فورم(گرفتاری پوست و مخاطات،در همه جای بدن).

گرفتاری پوستی - مخاطی HSV2 Perianal Herpes هرپس ژنیتال (گرفتاری ناحیه ی میاندوراه – اطراف مقعد – پیشاب راه – دستگاه ژنیتال خارجی – پروستات – رحم – و ضمایم رحم و ...).

هرپس گلادیاتوروم (هرپس کشتی گیران ). گرفتاری پوستی - مخاطی هرپس گلادیاتوروم (هرپس کشتی گیران ).

بیش از 95 % به علت HSV1 – احتمالا از راه عصب بویایی ایجاد می شود. گرفتاری عصبی آنسفالیت هرپسی بیش از 95 % به علت HSV1 – احتمالا از راه عصب بویایی ایجاد می شود.

مننژیت آسپتیک (شایع ترین علت مننژیت لنفوسیتیک راجعه یا مننژیت مولاره). گرفتاری عصبی مننژیت آسپتیک (شایع ترین علت مننژیت لنفوسیتیک راجعه یا مننژیت مولاره).

میلیت عرضی و گیلن باره (فلج اندام تحتانی). گرفتاری عصبی میلیت عرضی و گیلن باره (فلج اندام تحتانی).

اوزافاژیت (به علت گسترش از طریق دهان یا عصب واگ ). گرفتاری احشایی اوزافاژیت (به علت گسترش از طریق دهان یا عصب واگ ). گرفتاری ریه. هپاتیت. هرپس نوزادی (مرگ و میر بالا ).

حدود یک هفته. کمون سن جنس در تمام فصول فصل انسان. مخزن اپیدمیولوژی: HSV1در سنین پائین هم دیده می شود.و HSV2تا سنین بلوغ دیده نمی شود و با فعالیت جنسی ارتباط دارد. سن شیوع آنتی بادیHSV2در زنان دو برابرمردان است. جنس در تمام فصول فصل انسان. مخزن تماس با افراد با یا بدون علامت – باز فعالی. راه اصلی انتقال در دهه ی پنجم زندگی،بیش از 90% افراد آنتی بادی ضد HSV1را دارند. مصونیت شدت بیماری بیماری در نوزادان و نوع آنسفالیت خطرناک است.

هرپس نوزادي

سزارین زنان باردار مبتلا. واکسن در دست تحقیق است. پیشگیری پیشگیری از اضطراب . استفاده ی فوری از دارو های ضد ویروسی در تبخال لابیال. نشکافتن و درمان ضد ویروسی عقربک. نبوسیدن افراد ،به ویژه افراد مبتلا به درماتیت اتوپیک،در زمان ابتلا. استحمام مکرر به ویژه در کشتی گیران. استفاده از کاندوم،درنوع ژنیتال. عدم استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی در هرپس چشمی. مراقبت از زنان باردار جهت باردار نشدن،به ویژه در سه ماهه ی سوم. سزارین زنان باردار مبتلا. واکسن در دست تحقیق است.

هرپوترم،يك وسيله ي جديد است كه به شكل ماتيك (Lip Stick) استفاده مي شود

Thermal Therapy for Cold sores

با سپاس دکتر سید منصور رضوی