معاونت حمل و نقل و ترافيک شهرداري تبريز گزارش اجمالي از وضعيت پروژه‌هاي صورت گرفته توسط شهرداري تبريز درزمینه ITS معاونت حمل و نقل و ترافيک شهرداري تبريز
فهرست مطالب مقدمه مطالعات سيستمهاي حملونقل هوشمند اجراي فاز دوم تجهيز مرکز کنترل ترافيک شهر تبريز تجهيز تقاطع‌هاي شهر تبريز به سيستمهاي کنترل هوشمند سيستمهاي حملونقل عمومی هوشمند اتوبوسرانی – کارت بلیط الکترونیکی اتوبوسراني _ AVL و GPS تاکسیرانی – طرح تاکسی الکترونیکی طرح‌ها و برنامه‌هاي آتي و در دست اقدام براي توسعه سيستمهاي حملونقل هوشمند
مقدمه رشد روز افزون جوامع و توليد خودروهاي شخصي داراي پيامدهاي مثبت و منفي بسياري بوده است، از يک طرف موجب ارتقا سطح زندگي شهروندان، ايجاد رفاه صنعتي و اقتصادي گرديده است و از طرف ديگر باعث بروز مشکلات فراواني از قبيل افزايش تصادفات رانندگي، افزايش ترافيک و ميزان راه‌بندانها و تخريب محيط زيست شهرها گرديده است. وجود چنين مشکلاتي متخصصان حمل و نقل و ترافيک را بر آن داشته است تا از فن‌آوري‌هاي نوين در زمينه پردازش اطلاعات براي رفع مشکلات حمل و نقل و ترافيک بهره گيرند. امروزه استفاده از سيستم حمل و نقل هوشمند پديده نوظهوري است که قادر به کاهش تاثيرات نامطلوب ناشي از ازدحام و ترافيک و تخريب محيط زيست مي‌باشد. در اين راستا و در جهت ضرورت بهره گيري از سيستم هاي حمل و نقل هوشمند در گزارش حاضر اقدامات صورت گرفته توسط شهرداري تبريز به صورت اجمال بيان شده است.
مطالعات سيستمهاي حملونقل هوشمند در جهت آشنايي هر چه بيشتر و بهره‌گيري مناسب و کارا از سيستمهاي حملونقل هوشمند، نياز مبرمي به انجام مطالعاتي در اين خصوص بود. در اين راستا قراردادي توسط شهرداری تبریز در سال 85 منعقد و با شرح خدمات زیر به انجام رسید : مطالعات سيستمهاي هوشمند حملونقل ارتقاء بهره‌وري و تدوين نظامنامه مرکز کنترل ترافيک شهر تبريز طرح گسترش منابع خبري مرکز مديريت و کنترل ترافيک سيستم جامع نرم افزار ثبت و پيگيري وقايع نظامنامه مرکز کنترل شهر تبريز سيستم نظارت تصويري ترافيک سيستم کنترل هوشمند چراغهاي راهنمايي پروژه کنترل ورودي آزادراهها سيستم هاي هوشمند و مکانيزه ثبت تخلف سیستم های اورژانس و کمک رسانی SOS
اجراي فاز دوم تجهيز مرکز کنترل ترافيک شهر تبريز با توجه به گذشت نزديک به 6 سال از افتتاح فاز اول مرکز کنترل ترافيک و نظر به فرسوده شدن تجهيزات و کافي نبودن سيستم‌ها براي پوشش، نظارت و مديريت شبکه‌هاي شرياني متعدد شهر تبريز، فاز دوم مركز نظارت و كنترل ترافيك تبريز به عنوان بزرگترين مركز در شمال غرب كشور و با هدف استفاده از روش‌ها و تجهيزات جديد و كارآمد در دست‌يابي به اطلاعات لحظه‌اي و ايجاد يك سيستم مديريت يكپارچه ترافيك در سال 1387 مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
اجراي فاز دوم تجهيز مرکز کنترل ترافيک شهر تبريز عمده فعاليت هايي که در اين راستا صورت گرفته به قرار زير مي‌باشد: ايجاد بيش از 50 کيلومتر بستر ارتباطي فيبر نوري با مزاياي زير: ايجاد بستر ارتباطي مورد نياز براي سامانة نظارت تصويري ترافيک معابر شهري ايجاد بستر ارتباطي پرسرعت و قابل اتکاء براي سامانه‌هاي هوشمند حملونقل کمک به جايگزيني سيستم آنالوگ دوربينهاي نظارت تصويري با سيستم ديجيتال مبتني بر فن آوري Video Over IP تجهيز 40تقاطع مهم شهر تبريز به دوربين هاي از نوع Fast Dome با کيفيت تصوير بسيار مناسب و درشت نمايي 26X
اجراي فاز دوم تجهيز مرکز کنترل ترافيک شهر تبريز تجهيز سالن اصلي مرکز کنترل ترافيک به موارد زير: نرم افزار جامع مديريت و کنترل دوربينهاي نظارت تصويري Omnicast ايجاد معماري مناسب و مطابق با عملكرد تجهيزات مورد نياز در سالن اصلي تجهيز سالن اصلي به نمايشگر ديواري (Wall Map) تجهيز جايگاه مناسب براي استقرار اپراتورهاي مرکز کنترل ترافيک و همچنين نماينده‌هايي از واحدهاي تابعه شهرداري تبريز و ساير دستگاه‌هاي فعال از جمله: پليس راهنمايي و رانندگي مرکز فوريت‌هاي شهري آتش نشاني اورژانس اتوبوسراني تاکسي راني و .....
تجهيز تقاطع هاي شهر تبريز به سيستم هاي کنترل هوشمند با توسعة شبکة چراغهاي راهنمايي هوشمند با قابليت کنترل متمرکز و يکپارچه تحت پايگاه SCATS، امکان تعيين زمانبندي بهينه براي چراغهاي راهنمايي مستقر در يک شبکة وسيع معابر مهيا شده است و کارشناسان بخش SCATS در مرکز نظارت و کنترل ترافيک مي‌توانند به صورت لحظه‌اي بر جريان ترافيک در تقاطع‌ها نظارت داشته و در موارد ضروري قادرند با مداخله در کارکرد عادي سيستم کنترل هوشمند زمانبندي مناسب را براي تقاطع هاي مورد نظر تعريف نمايند. در اين راستا براي سال 1388 قرارداد تجهيز 22 تقاطع مهم شهر تبريز به سيستمهاي کنترل هوشمند تقاطع با مبلغ يک ميليارد و يکصد پنجاه ميليون تومان به ثبت رسيده است. اقلام مهم خريداري شده در قرارداد مذکور به شرح زير مي باشند: مجوز دائمي نرم افزار SCATS به همراه نرم افزارهاي جانبي 22 دستگاه کنترلر هوشمند سازگار با سيستم SCATS به همراه تجهيزات يدک تجهيزات سخت افزاري مرکزي کليه تجهيزات عمراني و الکتريکال
سيستمهاي حمل و نقل عمومی هوشمند سيستمهاي حملونقل عمومی هوشمند، پتانسيل مهمي جهت بهبود حركت مسافران به حساب مي‌آيد. اين فناوري‌ها همراه با ارتقاي خدمات اطلاع‌رساني مسافري، سيستمهاي نگهداري و عملياتي كارا، سيستمهاي مديريتي نوين و بهبود ايمني و امنيت، تاثير بسزايي در ارتقاي سطح سرويس حملونقل عمومي دارند. كاربرد سيستمهاي حملونقل هوشمند در بخش حملونقل عمومي را مي‌توان در جمع‌آوري و پردازش اطلاعات به صورت لحظه‌اي، توليد و تحليل اطلاعات جهت اهداف مختلف مانند كنترل و مديريت ترافيك، مديريت عملكرد ناوگان، مديريت امدادرساني، مديريت هزينه و درآمد سيستم حملونقل عمومي و ... بيان نمود. در عين حال نتايج كاربرد اين سيستم را در كاهش تراكم ترافيك، افزايش ايمني، كاهش اثرات نامطلوب زيست محيطي، ارتقاي عملكرد ناوگان، بهبود عملكرد مديريتي، كاهش هزينه‌هاي عملياتي و نيروي انساني نيز افزايش رضايت استفاده كنندگان مي‌باشد.
راه اندازي و تجهيز استوديوي صداي شهر تبريز همزمان با افتتاح فاز دوم مرکز کنترل ترافيک شهرداري تبريز، استوديو صداي شهر در جهت اطلاع رساني هر چه بيشتر به همشهريان عزيز با پخش پيام هاي ترافيکي و همچنين اطلاع رساني هاي مرتبط با امور شهرنشيني افتتاح گرديد. اين مرکز همه روز در 15 نوبت 5 دقيقه اي از طريق راديو در خدمت شهروندان عزيز تبريزي مي باشد.
کارت بلیط الکترونیکی - اتوبوسرانی پروژه کارت بلیط الکترونیکی به منظور بهره مندی از سیستمهای پیشرفته در امر اخذ کرایه از مسافرین بجای شیوه دریافت کرایه بصورت بلیط کاغذی که مشکلات و معضلات خاص خود را دارد در اتوبوسرانی تبریز و حومه در سال 1386 آغاز گردید. در ابتدا فقط یک منطقه اتوبوسرانی با نزدیک به یکصد دستگاه اتوبوس شروع و در اوائل سال 1387 کلیه اتوبوسهای خطوط بخش دولتی تحت پوشش سیستم کارت بلیط قرار گرفتند. به جهت استقبال شهروندان از شیوه جدید اخذ کرایه در حال حاضر نزدیک به 600 هزار کارت بلیط توزیع گردیده است. در حال حاضر اطلاعات و آمار استخراج شده از تراکنشهای صورت گرفته که شامل تعداد مسافر به تفکیک اتوبوس – خط – منطقه در زمانهای مختلف برای هر راننده در ساعات مختلف بوده و مورد بهره برداری قرار می گیرد.
سيستمهاي حمل و نقل عمومی هوشمند سيستم مكانيابي خودكار وسايل نقليه كاربرد اين سيستم در مديريت تقاضا، مديريت امداد رساني بسيار قابل تامل مي‌باشد. جهت مكانيابي از فناوريهاي مختلفي استفاده مي‌گردد. سيستم مكانيابي جهاني (GPS)، سيستم تخمين مسافت، سيستم راديويي مستقر در زمين و چند سيستم ديگر، از مواردي هستند كه در AVL كاربرد فراواني دارند. از نتايج كاربرد سيستمهاي AVL موارد زير قابل اشاره هستند: بهبود كارايي عملكرد توزيع وسايل نقليه عمومي بهبود قابليت اعتماد سيستم بهبود وضعيت پاسخ در شرايط بحراني بهبود وضعيت دادهها جهت برنامهريزي آينده
سيستمهاي حمل و نقل عمومی هوشمند توانائی سيستم مكانيابي خودكار وسايل نقليه سيستم مكانيابي خودكار وسايل نقليه در اتوبوسرانی تبريز نصب فناوری مکانيابی به صورت آزمايشی بر روی 10 دستگاه ناوگان با قابليت ذیل انجام یافته است. استفاده از فناوری GSM برای برقراری ارتباط استفاده از فناوری GPRS برای برقراری ارتباط به صورت آنلاين امکان دريافت انواع گزارشات از وضعيت ناوگان امکان نصب انواع هشدارها بر اساس ساعت يا کيلومتر بر روی اتوبوس( تعويض روغن، لاستيک، فيلترو...) امکان برقراری ارتباط دو طرفه حذف پروسه تعرفه زنی تعیین موقعیت جاری اتوبوس در روی نفشه
سیستمهای ارتباط سیار(MCS) کامپیوترهای نصب شده بر خودرو (OBS) جهت ایجاد امکان ارتباط دو طرفه برروی خودرو
ایجاد امکان ارتباط دو طرفه برروی خودرو ارتباط راننده با مرکز ارتباط مرکز با راننده
طرح تاکسي الکترونيکي اهداف طرح مديريت الکترونيکي مصرف بهينه سوخت ناوگان تاکسي راني مديريت الکترونيکي حضور ناوگان حملونقل و رانندگان کاهش مشکلات ناشي از پرداخت پول نقد توسط مسافران ايجاد بستر لازم جهت مديريت قانونمند سيستم تاکسي‌راني مشخصات سيستم سيستم تاکسي الکترونيکي که در هر تاکسي نصب مي‌شود شامل زير سيستمهاي زير مي‌باشد: تاکسي‌متر جهت محاسبه کرايه و نمايش آن به مسافر مولفه GPS جهت مکانيابي ناوگان مولفه پرداخت الکترونيکي e-payment مولفه انتقال اطلاعات به صورت wireless سيستم شناسايي راننده
بستر ارتباطي نصب يکصد دکل مخابراتي در محل‌هاي مناسب به ويژه ايستگاه‌هاي تاکسي و جايگاه‌هاي سوخت‌گيري تخليه اطلاعات دستگاهها از طريق بستر بي‌سيم از تاکسي به دکل‌ها و از آنها به مرکز مديريت ناوگان مستقر در تاکسي‌راني مرکز مديريت ناوگان تمامي اطلاعات مربوط به حرکت ناوگان، شناسايي راننده، ميزان سرعت، مسير حرکت، مدت زمان کارکرد، ميزان مسافر و زمان اوج آن به صورت متني و گرافيکي قابل دسترسي است.
طرح ها و برنامه هاي آتي و در دست اقدام براي توسعه سيستمهاي حملونقل هوشمند اجراي طرح کنترل الکترونيکي محدوده ترافيک تبريز با اجراي اين طرح تعداد زيادي دوربين نظارت تصويري در ورودي‌هاي محدوده طرح ترافيک نصب خواهد شد که به وسيله اين دوربين‌ها از تمام خودروهايي که وارد محدوده مي‌شود تصويربرداري شده و پس از شناسايي پلاک خودروها و مراجعه به بانک اطلاعاتي مشخص مي‌شود کدام پلاک‌ها مجاز به ورود هستند و کدام يک مجوز ورود ندارند، سپس خودرويي‌هايي که مجاز به ورود نباشند، جريمه خواهند شد.
طرح ها و برنامه هاي آتي و در دست اقدام براي توسعه سيستمهاي حملونقل هوشمند افزايش دوربينهاي نظارت تصويري نصب شده در تقاطع‌هاي شهر در جهت پوشش هر چه بهتر معابر شهر تبريز و همچنين اعمال بهينه تدابير ترافيکي ضروري است تا دوربينهاي نظارت تصويري ديگر نيز در معابر شهر تبريز نصب گردد که بر اساس بررسي ها و امکان سنجي‌هاي لازم صورت گرفته و هم اکنون در مرحله اخذ بودجه لازم مي باشد. توسعه و گسترش بستر فيبرنوري در ديگر نقاط سطح شهر در راستاي توسعه سيستم نظارت تصويري، اساسي ترين کار لازم توسعه و گسترش بستر فيبر نوري در سطح شهر مي‌باشد. افزايش تقاطع هاي مجهز به سيستم هاي کنترل هوشمند تقاطع با توجه به هدف اصلي اين سامانه که کاهش تعداد توقف‌ها و کمينه نمودن زمان تاخير تقاطع، که از طريق تغيير طول سيکل، زمان سبز هر فاز، افست و توالي فازها به صورت اتوماتيک توسط نرم افزار SCATS تامين مي‌گردد لزوم توسعه اين سيستم امري ضروري به نظر مي‌رسد.
طرح ها و برنامه هاي آتي و در دست اقدام براي توسعه سيستمهاي حملونقل هوشمند نصب، راه‌اندازي و نگهداري تابلوهاي متغير خبري تابلوهاي متغير خبري به عنوان يكي از ابزارهاي اطلاع‌رساني و هدايت ترافيك با اهداف زير مورد استفاده قرار مي‌گيرد: اطلاع‌رساني بموقع به خودروهاي در حال حركت و راهنمايي رانندگان جهت تصميم‌گيري صحيح نمايش اطلاعات خروجي دوربينهاي كنترل ترافيك و ساير تجهيزات نظارتي در قالب پيام‌هاي خبري و مسيرنما اعلام وضعيت هاي غير عادي و اضطراري در سطح شهر بر اين اساس يکي ديگر از پروژه‌هاي مورد بررسي خريداري و نصب چنين تابلوهايي در معابر مهم و پرتردد شهر بوده است. در اين خصوص نيز مطالعات و بررسي هايي در خصوص نوع، ترکيب رنگ، کيفيت، شرکت هاي توليد کننده و پارامترهاي مختلف ديگري انجام پذيرفته است.
طرح ها و برنامه هاي آتي و در دست اقدام براي توسعه سيستمهاي حملونقل هوشمند تجهيز و راه‌اندازي مرکز مديريت ناوگان اتوبوسراني خريداري و راه‌اندازي سيستمهاي کنترل و ثبت سرعت
با تشكر از حضور و توجه شما Q & A