(Tillægsord – adjektiver) Eintala/fleirtala Stigbreyting

Præsentationer af emnet: "(Tillægsord – adjektiver) Eintala/fleirtala Stigbreyting"— Præsentationens transcript:

1 (Tillægsord – adjektiver) Eintala/fleirtala Stigbreyting
Lýsingarorð (Tillægsord – adjektiver) Eintala/fleirtala Stigbreyting

2 Lýsingarorð – eintala/fleirtala
LO fá –t endingu í hvorugkyni eintölu þegar þau eru í óákveðnu formi eins og í íslensku Dæmi: Kødet er mørt (kjötið er meyrt) Værelset er brunt og hvidt (herbergið er brúnt og hvítt) et stort, smukt hus (stórt fallegt hús)

3 Lýsingarorð – eintala /fleirtala
Helstu undantekningar frá þessari – t reglu eru: Orð sem enda á –sk Et islandsk lam (íslenskt lamb) Fleirkvæð (samsett) orð sem enda á –s Barnet er tilfreds (barnið er ánægt)

4 Lýsingarorð – eintala/fleirtala
LO fá –e endingu í eintölu, ef næst á undan stendur: 1. Ákveðinn greinir (den, det) Dæmi: den gode bøf 2. Ábendingarfornafn (denne, dette) Dæmi: Dette store hus 3. Eignarfornafn (min, din, sin, hans, vores osfrv) Dæmi: Min røde bil 4. Eignarfall Dæmi: Mettes nye ven

5 Lýsingarorð -e ending Þegar lýsingarorð endar á –e geta þau breyst á eftirfarandi hátt: 1. Orð sem enda á –el, -en, eða –er fella brott -e úr þessum endingum, EF stofnsamhljóðinn á undan er stuttur (sjá mun á framburði á s hljóði í syg og sikker eða dug og doven). Dæmi: gammel – gamle (brottfall – einföldun) doven – dovne (brottfall) Sikker – sikre (brottfall – einföldun)

6 Lýsingarorð -e ending 2. Endasamhljóðinn tvöfaldast í fleirtölu, ef sérhljóðinn á undan er stuttur. Dæmi: Smuk – smukke Grøn – grønne Smal – smalle (Til að þið gerið ykkur betur grein fyrir hvort að sérhljóði er stuttur eða langur, þá reynið að heyra muninn á framburði sérhljóðanna í þessum tveimur orðum – store /sikker eða blå /grøn)

7 Lýsingarorð – eintala/fleirtala
LO fá –e endingu í fleirtölu Dæmi: jordbær er dejlige (jarðarber eru góð/yndisleg) Vi fik billige billetter til teatret (við fengum ódýra miða í leikhúsið) Børn er søde (börn eru góð/sæt)

8 Lýsingarorð – eintala/fleirtala
Helstu undantekningar frá –e reglunni eru: LO sem enda á sérhljóða í eintölu (nema orðin ny og fri) Dæmi: en blå bil – mange blå biler ~~~~~~~~~~~~~~~~~ ATH: orðið lille verður små í fleirtölu Dæmi: den lille dreng – de små drenge

9 Lýsingarorð - Stigbreyting

10 Lýsingarorð - Stigbreyting
LO stigbreytast á fjóra vegu 1. með –ere og –est 2. með – ere og –st 3. með mere og mest 4. óreglulega

11 Lýsingarorð - Stigbreyting
1. - ere og –est endingu fá öll einkvæð (stutt) lýsingarorð Dæmi: Tung- tungere – tungest (þung – þyngri – þyngst)

12 Lýsingarorð - Stigbreyting
2. – ere og –st endingu fá flest lýsingarorð sem enda á – ig og – som Dæmi: Heldig – heldigere – heldigst (heppin, heppnari, heppnust) Morsom – morsommere – morsomst (skemmtilegt, skemmtilegra – skemmtilegast)

13 Lýsingarorð - Stigbreyting
3. mere og mest breytingu fá öll önnur lýsingarorð, nema þau sem fjallað er um í lið 4. Þetta gildir m.a. um orð sem enda á – ende,-et,-isk,-en og –s. Dæmi: spændende – mere spændende – mest spændende (spennandi) Doven – mere doven – mest doven

14 Lýsingarorð - Stigbreyting
4. Orð sem hafa óreglulega endingu eða hljóðvarpast (þarf að læra) Gammel ældre ældst God bedre bedst Lille mindre mindst Mange flere flest Megen mere mest Nær nærmere nærmest/næst Ond værre værst Få færre færrest Stor større størst Lang længere længst Ung yngre yngst